Bewegen op school: hoeveel, wanneer en hoe?

Wanneer heeft een kind een actieve leefstijl?

Eigenlijk weet iedereen wel dat bewegen belangrijk is. Bewegen draagt bij aan een actieve leefstijl. Maar hoeveel beweging heeft een kind nodig? Maakt het nog uit of kinderen verspreid over de dag bewegen of dat zij alléén aansluitend een uur bewegen? Dit blog vertelt het je.

Wanneer bewegen kinderen op school?

Kinderen bewegen voornamelijk tijdens de gymlessen en de pauzes, buiten op het schoolplein. Vaak hebben kinderen in de ochtend een kleine pauze en in de middag een grote pauze. De lengte van de pauzes is niet algemeen vastgesteld. Dit kan een schoolbestuur dus zelf bepalen. Wel moeten de pauzes een onderbreking zijn van de schooldag en moet er rekening gehouden worden met een minimum aantal uren onderwijs. Vaak duurt de kleine pauze een kwartier en de grote pauze een half uur. Echter, wordt bij de grote pauze ongeveer het eerste kwartier gebruikt als lunchtijd. Dit komt dus neer op een half uur beweging per dag onder schooltijd. Hiernaast komt natuurlijk het bewegingsonderwijs erbij. Vanaf 2022 zijn basisscholen verplicht om minimaal twee lesuren bewegingsonderwijs per week aan te bieden.

Wat doet bewegen met een kind?

Over het algemeen zeggen we; hoe meer beweging, hoe beter voor het kind. Bewegen draagt bij aan een actieve leefstijl. Kinderen die een actieve leefstijl nastreven, worden fitter. Bewegen verbetert het uithoudingsvermogen, de kracht, de snelheid, de lenigheid en de coördinatie. Dit worden ook wel de 5 motorische basisvaardigheden genoemd. Wanneer kinderen werken aan deze grondmotorische vaardigheden, verbeteren zij hiermee hun motoriek. Hiervoor zijn wel verschillende vormen van bewegen nodig; gevarieerd bewegen dus.

Door veelzijdig te bewegen leren kinderen zichzelf beter kennen en ontdekken zij waar ze goed in zijn en wat ze leuk vinden. Dit is goed voor de ontwikkeling van een kind. Bewegen draagt niet alleen bij aan de motorische ontwikkeling, maar ook aan de sociaal-emotionele ontwikkeling. Hierbij staan emoties, het inlevingsvermogen en het verkrijgen van zelfvertrouwen centraal. Ook is aangetoond dat kinderen beter kunnen leren wanneer ze regelmatig bewegen.

Hoeveel moet een kind bewegen?

Volgens de beweegrichtlijnen voor kinderen van 4-18 jaar moeten kinderen minimaal 1 uur per dag matig intensief bewegen. Hiernaast moeten kinderen 3 keer per week spier- en botversterkende activiteiten doen. Onder matig intensief bewegen vallen bijvoorbeeld activiteiten zoals buiten spelen, skateboarden, hond uitlaten of traplopen. Ook sporten zoals tafeltennis, fietsen tot 19 km/uur en stevig wandelen vallen hieronder. Bij de bovengenoemde spier- en botversterkende oefeningen kan gedacht worden aan krachttraining met eigen lichaamsgewicht of duurtrainingen zoals hardlopen en zwemmen. In principe mag een kind de aanbevolen hoeveelheid beweging aansluitend uitvoeren, maar wanneer een kind langer, vaker en/of intensiever beweegt, ondervindt hij/zij hier extra gezondheidsvoordeel van.

Meer bewegen op en rondom school

Waarom is er meer beweging nodig?

Kinderen bewegen tijdens de schoolpauzes dus ongeveer een half uur. Echter, hebben kinderen minstens een uur beweging nodig per dag. Er is dus meer beweging nodig om aan de beweegrichtlijnen te voldoen. Op twee schooldagen hebben kinderen ook gymles. Dit betekent dat op deze dagen de kinderen ruim voldoen aan de beweegrichtlijnen! Uiteraard streven we ernaar dat kinderen elke dag voldoende bewegen.

Hoe zorgen we voor meer beweging op school?

Om ervoor te zorgen dat meer kinderen, het liefst alle kinderen, voldoen aan de beweegrichtlijnen moeten er dus meerdere beweegmomenten gecreëerd worden. Eigenlijk begint dit al ’s ochtends vroeg met het vervoer naar school toe. Woon je in de directe omgeving van de school? Ga op de fiets naar school. De dag wordt meteen goed gestart door een combinatie van buitenlucht en beweging. Hierdoor worden kinderen (en ouders!) goed wakker en kunnen zij fris beginnen aan de schooldag. Woon je héél dichtbij? Dan is de benenwagen natuurlijk ook goed!

Er zijn dus extra beweegmomenten nodig naast de reguliere gymlessen en de schoolpauzes. Deze beweegmomenten kunnen gecreëerd worden door gebruik te maken van Bewegend Leren. Een paar voorbeelden:

• Bewegend rekenen: geef het antwoord van de som door middel van starjumps. Als voorbeeld: 2×4 = 8 starjumps.
• Taal en bewegen: maak kaartjes met daarop een woord. Zet verschillende punten uit op het schoolplein. Laat kinderen naar het punt met de juiste woordcategorie rennen/springen.
• Letterbingo: geef kinderen een kaart met 6 letters. Ze moeten op zoek naar voorwerpen die beginnen met deze letters. Wanneer ze van elke letter iets hebben gevonden, hebben ze bingo!

Verder kan een uitdagende beweegomgeving binnen school ook zorgen voor meer beweging. Door een klimrek aan de wand, een klimmuur als trap of een looproute met opdrachten door de school met verschillende vormen, kleuren en patronen worden kinderen verleid om te gaan bewegen.

Ook dragen sportdagen, schoolcompetities en bijvoorbeeld uitstapjes naar het park of een grasveld bij aan de beweging van kinderen. Echter, zijn dit erg leuke, maar ook uitzonderlijke beweegmomenten. Het is ook goed om aandacht te besteden aan bewegen en/of sporten na school. Zitten alle leerlingen op een sportvereniging? Een leuke opdracht om kinderen kennis te laten maken met verschillende sporten is om iedereen een presentatie/spreekbeurt te laten maken over een sport. Kinderen raken hierdoor enthousiast over sporten en werken aan hun presentatievaardigheden!

Tops

• Fietsend of lopend naar school
• Lekker bewegen tijdens de pauzes; niet op een bankje hangen
• Tussen twee lessen door 5-10min werken aan een (klap)dans

Tips

• Woon je ver weg van school? Dan is met de fiets misschien geen optie. Let er dan wel op dat een kind die beweging op een ander moment moet ‘inhalen’
• Zorg voor een lekkere en gezonde lunch; als kinderen snel hun broodtrommel leeg hebben, kunnen ze naar buiten!
• Geef als ouders en meesters en juffen het goede voorbeeld van een actieve leefstijl

Conclusie

Kortom; kinderen ontwikkelen zich beter wanneer zij voldoende en veelzijdig bewegen. Door te bewegen op en rondom school ervaren kinderen hoe het is om een actieve leefstijl te hebben. Door een actieve leefstijl te creëren bij de leerlingen, werken we naar een gezondere generatie. Lekker bewegen op school dus!

Lees hier een blog over invloed van bewegen op leren.

‍

‍

‍

‍