Hoe komen we van het sedentaire gedragspatroon van kinderen af?

Dit is een vraag die al lang speelt en nu steeds belangrijker wordt. Onder sedentair gedrag worden alle activiteiten die zittend of liggend uitgevoerd worden verstaan. Uit onderzoek blijkt dat kinderen te veel uur per dag stilzitten. Hierdoor lopen deze kinderen meer risico op het niet behalen van de beweegnorm, wat kan zorgen voor een achterstand op de ontwikkeling van motorische vaardigheden.

De motorische competentie is getest door gebruik te maken van de AST (Athletic Skills Track). Kinderen die te veel sedentair gedrag vertonen, lopen achterstand op de motorische competentie op. Het gevaarlijke hiervan is dat kinderen met een lage motorische competentie een grotere kans op lichamelijke inactiviteit hebben. Hierdoor is er afname in fundamentele bewegingsvaardigheden en motoriek. Deze kinderen lopen meer risico om een inactieve leefstijl te behouden.

In de bijgevoegde afbeelding is het zitgedrag, van Nederlanders van 4 t/m 11 jaar, te zien. Nederlanders zitten gemiddeld meer uur op een dag dan andere Europeanen.

De gymlessen in het basisonderwijs hebben vaak een gebrek aan effectiviteit als het gaat over het oefenen van motorische vaardigheden, terwijl er wel potentieel in de schoolomgeving aanwezig is. Tijdens deze lessen wordt vaak gebruik gemaakt van standaard methoden, zoals een potje voetbal of basketbal, maar als je het hebt over de beweging van kinderen, is er geen sprake van ‘one size fits all’. Hoe zouden deze gymlessen dan wel ingevuld kunnen worden? Kijk voor inspiratie naar de ASM-playlists die op de MQ Wat Nu pagina te vinden zijn.

Uit het onderzoek ‘Langdurig zitten: dé uitdaging van de 21e eeuw’*, verricht voor iedereen die met gezondheidsbevordering bezig is, blijkt ook dat het sedentaire gedragsvertoon veel te maken heeft met de thuissituatie. De leefstijl van ouders heeft veel invloed op de leefstijl van hun kinderen. Wanneer ouders veel schermtijd hebben, is er een grote kans dat kinderen dat ook hebben. Ook de hoeveelheid schermen in de omgeving van kinderen, dit kan thuis of op school zijn, heeft invloed op de schermtijd en dus het sedentaire gedrag.

Kinderen krijgen steeds meer met beeldschermen te maken. Ze kijken tv, computeren en doen videospelletjes. Ook op school worden computers en tablets ingezet. Het lijkt allemaal zo normaal. ‘We gaan met de tijd mee’. Is dit wel wat we willen?

In het eerder genoemde onderzoek raden ze aan om langdurige sedentaire periodes te beperken. Ook raden ze kinderen van 6 t/m 18 jaar aan om maximaal 2 uur per dag beeldschermactiviteiten in de vrije tijd te doen.

Nu de prangende vraag… Hoe komen we van het sedentaire gedragspatroon van kinderen af?

Door kinderen te motiveren en stimuleren om te bewegen! Er zijn al veel scholen in Nederland die hier een steentje aan bijdragen en daardoor het ‘Gezonde School Vignet’ verdienen. Er zijn veel manieren om kinderen enthousiast te krijgen om meer te bewegen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan aanpassingen op het schoolplein, zoals een twister-spel op de grond verven of klimstenen op de muur monteren. Het Centrum voor Gezonde Scholen richt zich op het verbeteren van het binnenklimaat in scholen, met als ultieme doel een optimale leeromgeving voor kinderen.

Buiten veranderingen op school en op het schoolplein, kan er ook gekeken worden (door de gemeente) naar aanpassingen op speelpleinen of op stoepen.

Het gaat tenslotte om de samenwerking tussen kinderen, ouders, docenten en gemeenten. Samen zorgen we ervoor dat kinderen voldoende bewegen, samen verbeteren we de toekomst!

*VIGeZ, Van Acker R. & De Meester F. (2015). Langdurig zitten: dé uitdaging van de 21ste eeuw. Syntheserapport als actuele onderbouw voor de factsheet sedentair gedrag. Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie. Brussel.

‍

‍

‍