Met datagedreven beleid een gezonde leefstijl bevorderen

Over deze urgentie schreven we eerder: ‘Beweegpandemie bestrijden met datagedreven beleid’.

Datagedreven werken handen en voeten geven

Al een jaar of zes leveren wij met de MQ Scan data inzichten om gericht de motoriek van kinderen te verbeteren. Wat hierin opvalt is dat het verzamelen van data niet zo moeilijk is. Dit heb je bij wijze van spreken morgen geregeld. Maar dan? De stappen om data goed te verwerken en als versterkend middel voor je beleid en uitvoering te laten werken is lastiger om goed van de grond te krijgen. Misschien ook niet zo gek, want dit is vaak een nieuw terrein voor velen die werkzaam zijn in het gezonde leefstijl domein.

Om verantwoordelijken hierin op weg te helpen en enkele handvatten aan te reiken, delen we graag onze HDI Improvement Cycle. Hopelijk helpt het ook jou en je collega’s bij het inrichten en structureren van het dataproces rondom de gezonde leefstijl binnen je gemeente. Met als doel om te komen tot een effectief en impactvol beleid! HDI Improvement Interventie Cycle stap voor stap:

HDI Improvement Interventie Cycle stap voor stap

1. Doelen

Het klinkt zo simpel; stel heldere doelen. Te vaak worden doelen opgesteld die hartstikke mooi zijn, maar niet te meten. Of waar je zelf geen invloed op uit kunt oefenen. Het meetbaar maken van je doelstellingen is daarom van groot belang. Heldere doelen zorgen ervoor dat je er gericht naartoe kan werken, dat je erop kunt bijsturen en kunt toetsen of je op de juiste weg bent. Houd doelen klein, overzichtelijk en haalbaar. Succes ervaren en vieren met het team werkt motiverend!

2. Data inzichten

Er zijn voldoende instrumenten voorhanden om bepaalde leefstijl-inzichten in beeld te brengen. Zorg ervoor dat het instrument dat je kiest goed aansluit op de door jullie gestelde doelen en daarbij voor de juiste input zorgt. Zo kunnen instrumenten die bijvoorbeeld puur gericht zijn op een LO- leerlingvolgsysteem waardevol zijn voor een LO-docent maar geen output leveren voor jullie gemeentelijke doelen. Daarnaast is het ook belangrijk om scherp te hebben op welk niveau het instrument de inzichten beschikbaar stelt. Dit kan variëren van landelijk- tot kindniveau. Welke indicatoren zijn voor jullie aanpak belangrijk om in beeld te hebben? Op welke thema’s willen jullie je richten? En op welk aggregatieniveau willen jullie inzichten tot jullie beschikking hebben? Houd ten slotte rekening met de wet AVG en hoe deze wet vaninvloed kan zijn op het leveren van de inzichten.

3. Analyseren en conclusies formuleren (interventie management)

Dit is misschien wel de belangrijkste fase uit de cycle. Goed de tijd nemen voor analyse en het formuleren van conclusies is cruciaal voor het zetten van de volgende stappen. Zorg dat je een juiste mix van mensen om tafel krijgt om hiermee aan de slag te gaan.

Personen die hierin kunnen bijdragen zijn bijvoorbeeld: epidemiologen, data experts/analisten, schooldirecteuren en beleidsmakers. Zorg er daarbij voor dat er altijd uitvoerende collega’s, zoals bijvoorbeeld buurtsportcoaches, betrokken zijn. Het kan interessant zijn om een samenwerking aan te gaan met universiteiten of hogescholen in jullie omgeving. We zien steeds meer data opleidingen of lectoraten die zich specialiseren in de gezonde leefstijl. Hier is dan ook veel kennis en knowhow aanwezig. De analyse levert concrete conclusies en inzichten op die vertaald kunnen worden naar een aanpak of naar verbeterslagen van een bestaande aanpak. Bedenk op basis van de conclusies waar je daadwerkelijk invloed op kunt uitoefenen. Focus je op die punten. Negeer zaken die moeilijker te beïnvloeden zijn of misschien wel buiten eigen bereik liggen echter niet. Zorg dat ze in een managementteam of op bestuurlijk niveau besproken worden. En bekijk samen welke stappen in werking kunnen worden gezet om ook op deze zaken, eventueel op langere termijn, impact te realiseren. Zorg dat deze thema’s op de agenda blijven staan om voortdurend de voortgang te waarborgen.

4. Verbeterslagen vertalen naar aanpak

Het is tijd om een praktische vertaalslag te maken van de conclusies uit de data-analyse. Door de conclusies weten jullie aan welke ‘knoppen’ jullie kunnen draaien om de impact van een aanpak positief te beïnvloeden.We zien vaak dat data geanalyseerd wordt en dat deze inzichten vervolgens enkel worden opgenomen in een rapport. Of dat er eenmalig naar wordt gehandeld en kinderen bijvoorbeeld worden uitgenodigd voor vervolg aanbod, terwijl de daadwerkelijke implementatie, resultaten en verbeterslagen uitblijven.
Bespreek de bevindingen en conclusies met alle of een grotere groep uitvoerende collega’s. Toets de conclusies en zorg voor draagvlak en overeenstemming. Bespreek samen met de uitvoerders hoe jullie verbeterslagen het beste vormgeven en doorvoeren. Zorg voor concrete afspraken op 1 tot 3 verbeterslagen die jullie gezamenlijk doorvoeren. Let erop dat iedereen zich focust op deze geformuleerde verbeterslagen, zodat iedereen met hetzelfde bezig is ende kans het grootst is dat de verwachte resultaten worden geboekt.

5. Actie en uitrol

Veranderingen zijn niet altijd makkelijk voor mensen. Sommige mensen werken al jaren op een bepaalde manier. Het kan lastig zijn om dit te doorbreken. Houd daarom met alle uitvoerende betrokkenen goed contact en organiseer regelmatig terugkoppelmomenten. Bespreek tijdens deze momenten of de afspraken en verbeterslagen werken. Indien dit niet het geval blijkt of zaken anders blijken uit te pakken dan verwacht, stuur dan tijdig bij. Iedereen goed betrekken bij veranderingen en iedereen hierin horen is een belangrijk onderdeel van het proces om tot verandering te komen.

Het kan natuurlijk goed dat er verbeterslagen zijn die minder of niets vragen van de uitvoerende collega’s. Denk bijvoorbeeld aan hoe en waar te communiceren bij het betrekken van bepaalde stakeholders. Zorg er echter wel voor dat dit soort verbeterslagen ook helder zijn voor het uitvoerende team, zodat zij overal van op de hoogte zijn.

‍
Het proces om tot meer gezondheidsimpact te komen op lokaal niveau vraagt continue alertheid op het proces van verbeteren. Niet voor niets worden bovenstaande stappen daarom veelvuldig herhaald. Houd er rekening mee dat er soms grote, snelle sprongen voorwaarts worden gemaakt. En soms kleinere, maar evengoed belangrijke, stappen langer kunnen duren. Als we de gestelde doelen goed in de gaten houden en ervoor zorgen dat we iedere dag een beetje beter werk
leveren dan gisteren, dan zorgen we ervoor dat we met datagedreven beleid steeds meer impact realiseren!

‍